To jest drobny słownik pojęć, które mogły pojawić się w trakcie czytania książki Śladami Warrena Buffetta i mogły sprawić kłopoty w szczególności początkującym adeptom inwestowania. Pomyśleliśmy, że to ułatwi lekturę i będziemy tu dopisywać kolejne pojęcia, żeby każdy mógł sprawnie podążać za historią w naszej książce i nauczyć się z niej najwięcej dla siebie.
Polecamy strategię ctrl + f oraz wpisanie pojęcia, które chcesz sprawdzić.
Indeks giełdowy – wartość obliczona na podstawie wyceny akcji wybranych spółek giełdowych, umożliwiająca pokazanie zmian w wycenach w czasie konkretnego sektora spółek lub szerokiego rynku. Przykładowo, indeksem jest WIG (odzwierciedla sumę wycen wszystkich spółek na giełdzie) lub SP500 (odzwierciedla sumę wycen 500 największych spółek w USA). Gdy mówimy potocznie „amerykańska giełda rośnie”, z reguły wskazujemy to na podstawie rosnących od lat amerykańskich indeksów (SP500, NASDAQ, DJIA)
Stopa zwrotu – wynik uzyskany z danej inwestycji w określonym czasie. Mówimy potocznie, że np. „stopa zwrotu z tej inwestycji wyniosła XXX”, co oznacza, że od momentu zakupu inwestycja zarobiła dla inwestora XXX procent. Stopę zwrotu wyraża się procentowo.
Private equity – jest to rodzaj inwestycji kapitałowych dla firm, które jeszcze nie są w obrocie publicznym (nie są jeszcze notowane na giełdzie). Private equity inwestują w firmy, stanowiąc dla nich źródło kapitału, ale obejmując w zamian część udziałów w spółce. Ich celem jest rozwój firmy po jej zakupie, z myślą o docelowej sprzedaży w średnim lub długim terminie, ewentualnie wprowadzeniem spółki na giełdę.
Venture capital – to jedna z odmian private equity. Inwestycje VC skupiają się na firmach na wczesnym etapie rozwoju, a niekiedy nawet na etapie pomysłu i uruchomieniu spółki. Inwestycje na tym etapie są bardzo ryzykowne, ale w przypadku udanej inwestycji, zysk może rekompensować nawet kilkanaście poprzednich nieudanych transakcji.
ICO – Innicial Coin Offering, metoda pozyskiwania kapitału dla spółek z wykorzystaniem kryptowalut lub tokenów. Metodę wykorzystują od kilku lat startupy technologiczne. Skrót kojarzy się z giełdowym IPO, bo wygląda podobnie w kontekście zapisywania się na tokeny przed wpuszczeniem ich na kryptowalutową giełdę, jednak ICO nie ma jeszcze w wielu krajach przepisów regulujących sam proces i obowiązki emitenta
Kickstarter – platforma internetowa do pozyskiwania kapitału dla firm. Młoda firma może zaprezentować na niej swój pomysł biznesowy i zacząć pozyskiwać kapitał od potencjalnych inwestorów i zarazem klientów. Kickstarter to jeden z największych przedstawicieli modelu crowdfundingowego na świecie, w którym setki spółek usiłują pozyskać kapitał na start swojego biznesu.
Anioły biznesu – osoby dysponujące dużym kapitałem finansowym i wiedzą z zakresu rozwoju biznesu, które decydują się wykorzystać swój majątek na inwestowanie w firmy na wczesnym etapie rozwoju. Anioł biznesu realnie inwestuje w biznesy na bardzo wczesnym etapie rozwoju, gdzie oprócz kilkuset tysięcy złotych cenniejsza może się okazać wiedza biznesowa jak sprawić, by firma stała się rentowna. Z reguły anioł biznesu obejmuje istotną część udziałów w spółce na wczesnym etapie.
KNF – Komisja Nadzoru Finansowego, organ nadzorujący w Polsce sektor finansowy, konkretnie sektor bankowy, rynek kapitałowy, ubezpieczeniowy, emerytalny, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych. Dla inwestora to jest kluczowy organ nadzorczy, ponieważ żeby jakakolwiek spółka debiutowała na Giełdzie Papierów Wartościowych, KNF musi zatwierdzić prospekt emisyjny i wyrazić zgodę na debiut
Akcje uprzywilejowane – są to akcje z dodatkowymi przywilejami dla grupy akcjonariuszy. A praktyce z reguły chodzi o akcje, których posiadacze mają pierwszeństwo w stosunku do posiadaczy akcji zwykłych przy wypłacie dywidendy lub np. w likwidacji przedsiębiorstwa lub w kwestii głosu w spółce. Akcje uprzywilejowane mogą mieć wmontowany mechanizm wymiany na akcje zwykłe, z czego chętnie korzystał Warren Buffett przy niektórych dużych transakcjach.
Fuzja – łączenie dwóch lub więcej podmiotów w jedno większe przedsiębiorstwo. Z łączonych spółek powstaje całkiem nowa jednostka. Fuzje z reguły spowodowane są chęcią wzrostu lub synergią między podmiotami, np. łączenie 2 banków o różnych profilach klientów w jeden duży bank uniwersalny. W Polsce łączyć się mogą spółki handlowe, spółdzielnie i przedsiębiorstwa państwowe.
FMCG – pojęcie z ang. fast-moving consumer goods, czyli dobra szybkozbywalne. To nic innego produkty tanie i często sprzedawane konsumentom, takie jak żywność, produkty pierwszej potrzeby czy środki czystości. Warren Buffett odkrył potencjał tych produktów sprzedając puszki Coli oraz gumy do żucia podczas meczy baseballa – konsumenci kupują je bez zastanowienia ze względu na ich niską cenę i łatwą dostępność
Analiza fundamentalna – analiza opierająca się, jak sama nazwa wskazuje, na „fundamentach”, czyli na kondycji gospodarki, danego sektora spółek oraz kondycji biznesowej i finansowej emitenta papieru wartościowego, czyli analizowanej spółki. Analiza fundamentalna nie próbuje przewidzieć jak zachowają się inwestorzy generujący popyt czy podaż akcji, ale jak będzie radzić sobie sam analizowany biznes i jaka będzie jego wartość.
Analiza techniczna – analiza opierająca się na interpretacji notowań z przeszłości w celu określenia ich zachowań w przyszłości. Metod analizy technicznej jest bardzo dużo, ale wszystkie skupiają się na zachowaniu popytu i podaży, nie ma znaczenia ile zarabia bądź traci dana spółka, a nawet czym się dana spółka zajmuje. „Technicy” mogą brać pod uwagę średnie zmiany cen, wolumen transakcji czy też formacje świecowe.
SP500 – amerykański indeks giełdowy, odzwierciedlający zmiany w cenach 500 największych amerykańskich spółek, notowanych na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych i NASDAQ.
NASDAQ – to amerykańska giełda specjalizująca się w firmach technologicznych, jednak nazwa pojawia się częściej w kontekście indeksu spółek technologicznych Nasdaq Composite. Jest to jeden z głównych indeksów giełdowych na świecie, obejmuje ponad 3000 akcji, a część z nich należy do największych na świecie firm technologicznych.
Crowdfunding – finansowanie społecznościowe (jak sama nazwa wskazuje, to połączenie słów – crowd – tłum i funding – finansowanie. To szerokie pojęcie, ponieważ może się w nim zmieścić zbiórka na projekt pasjonatów, np. twórca zbiera kapitał zanim zacznie pisać książkę, ale jest w nim również crowdfunding udziałowy, w którym społeczność może kupić udziały w spółce, która docelowo chce wejść na giełdę lub zwiększyć znacząco rozmiary swojej działalności.
Akcjonariusze – inwestorzy będący współwłaścicielami spółki akcyjnej z tytułu posiadania jej akcji. Co do zasady, wystarczy jedna akcja, aby być akcjonariuszem, mieć prawo przyjścia na walne zgromadzenie akcjonariuszy oraz prawo do ewentualnej dywidendy, jeśli spółka zamierza taką wypłacać.
Skup akcji własnych – tzw. buyback, to wykup akcji spółki w celu ich umorzenia. Skup akcji własnych przeprowadzają spółki w celu zwiększenia swoich udziałów. Na rynku trwa dyskusja czy skup akcji własnych jest z perspektywy inwestora równie atrakcyjny co wypłacana dywidenda. W praktyce skup akcji własnych ma miejsce wtedy, gdy na rynku są niskie wyceny i zarządy spółek uznają, że ich wartość jest dużo większa niż aktualna wycena na giełdzie.
Warranty – są to instrument pochodne, które dają posiadaczowi pierwszeństwo subskrybowania przyszłych emisji akcji(z ang. subscription), czyli prawo wejścia w posiadanie papierów wartościowych po ustalonej cenie. Warren wykorzystywał t instrumenty ratując sektor finansowy w czasie kryzysu w po upadku Lehman Brothers, obejmując później akcje, gdy firma była w dużo lepszej sytuacji.
Arbitraż – próba zarobienia na rynku finansowym bez ryzyka, wykorzystując nieefektywność wycen instrumentów finansowych. Arbitraż polega na zawarciu dwóch odwrotnych transakcji na dwóch różnych rynkach. Inwestor na jednym rynku kupuje towar, a sprzedaje go na innym rynku, już po cenie wyższej. Kluczowa jest różnica cen, która musi być odpowiednio wysoka by po pokryciu ewentualnych kosztów udało się osiągnąć zysk. Warren inwestował w ten sposób w młodym wieku. Istnieją fundusze, które skupiają się na wyszukiwaniu takich okazji, przez co znalezienie ich przez przeciętnego inwestora jest bardzo trudne.
Derywaty – inaczej instrumenty pochodne. To instrumenty finansowe, które nie są papierami wartościowymi, ale ich aktualna wycena zależy od kursu instrumentu bazowego (ten z kolei może być papierem wartościowym), na przykład wartości indeksu giełdowego, kursu akcji spółki, rentowności obligacji itp. Do najpopularniejszych instrumentów pochodnych należą kontrakty terminowe, opcje, swapy.
CFA – skrót od Chartered Financial Analyst, czyli Certyfikatu Doradcy Inwestycyjnego. To międzynarodowy certyfikat, który otrzymujemy po zdaniu dosyć trudnego egzaminu z dziedziny finansów. CFA to bez wątpienia najbardziej prestiżowa licencja finansowa, rozpoznawana w większości krajów. Warren Buffett jest często pytany o sens robienia takich certyfikatów z perspektywy inwestora. Z reguły odpowiada, że warto się cały czas uczyć, ale w inwestowaniu nie chodzi zbieranie certyfikatów, a o posiadaną wiedzę.
Aktywa rzeczowe – to pojęcie z zakresu analizowania sprawozdań finansowych. Rzeczowe aktywa trwałe to część aktywów trwałych, które posiadają materialną formę (w przeciwieństwie do wartości prawnych i niematerialnych). To pojęcie dokładnie precyzuje Ustawa o Rachunkowości oraz Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Przykładowo, są to urządzenia, maszyny, lokale, grunty itp.
Hedge / hedging – technika inwestycyjna, która ma za zadanie ograniczyć ryzyko niekorzystnej dla nas zmiany cen w portfelu. Przykładowo, posiadamy akcje spółek z WIG20, ale w momencie dużej korekty, zajmujemy przeciwstawną pozycję na instrumentach pochodnych. Co ciekawe, w odróżnieniu od większości technik inwestycyjnych, hedging nie ma za zadanie osiągania zysków, ale tylko redukcję strat. W portfelach akcyjnych, do tej techniki używa się np. złota. Poza rynkiem finansowym, z tej techniki korzystają przedsiębiorcy, np. eksporter może zabezpieczyć się przed wahaniami walut, kupując już teraz przyszłą cenę za walutę lub kupując kontrakty na spadek je wartości.
Aktywa – to w uproszczeniu majątek posiadany przez spółkę, który generuje dla niej przychody. Nieruchomości, maszyny, towary czy po prostu gotówka – to wszystko aktywa firmy.
Pasywa – to źródła finansowania się firmy. Mogą nimi być kapitały własne i zobowiązania. To termin księgowy, używany do tworzenia bilansu. Potocznie za pasywa uznaje to co generuje nam koszty, a za aktywa to co przynosi przychody.
Lewar – a inaczej dźwignia to mechanizm pozwalający operować znacznie większą kwotą niż posiadamy. Przykładowo: mamy 100 tysięcy złotych i chcemy kupić nieruchomość wartą milion. Jeśli bank da nam kredy to posiłkujemy się lewarem – kupujemy mieszkanie warte milion za 100 tysięcy kupuje. Podobnie jest na giełdzie, najczęściej w przypadku instrumentów pochodnych. Zamiast wydawać własne środki możemy posłużyć się lewarem i inwestować za pieniądze brokera. To przydatne narzędzie, jednak nieumiejętnie używane może prowadzić do bankructwa.
Przejęcie – w terminologii giełdowej oznacza przejęcie kontroli nad firmą. Posiadając odpowiednio duży pakiet akcji jesteśmy w stanie obsadzać ważne stanowiska w firmie oraz kierować kierunkiem jej rozwoju. Czasami spółki przejmują inne aby połączyć się w jedną. Przykładowo ostatnio głośno jest połączeniu się Orlenu z Lotosem.
Bilans – to zestawienie aktywów i pasywów spółki i jest obowiązkowym elementem sprawozdania finansowego. Dzięki bilansowi dowiaduje się ile spółka ma aktywów i pasywów, oraz jakie jest ich źródło. Bez problemu możemy znaleźć bilans każdej spółki notowanej na giełdzie.
Link do słownika znajduje się zarówno w papierowej wersji książki, audiobooku oraz ebooku Śladami Warrena Buffetta.